Het leven is een circelgang. Ook voor ondernemers. En daar zijn lessen uit te trekken. Een ware kwaliteitsslagerij, een top-traîteur – hoe bereik je als ondernemer de hogere en liefst de hoogste regionen van het vak? Wat voor mensen zijn het die dat lukt? Geen managementboek dat een eensluidend antwoord kan bieden en geen opleiding die garandeert dat succes in het verschiet ligt. De praktijk laat zien dat echte ondernemers eerder worden geboren dan gemaakt. Zij beschikken vaak over dezelfde essentiële karaktereigenschappen. Zoals doelgerichtheid, doorzettingsvermogen, de bereidheid om risico’s te nemen. Bij tegenslag kunnen uithuilen en opnieuw beginnen. In een gesprek met Astrid Drenthe, over haar zaak en de geschiedenis daarvan, passeren ook die facetten van het ondernemerschap de revue. Het zijn persoonlijke observaties, gebaseerd op haar ervaring. De praktijk is een goede leerschool, zoveel is duidelijk.

10 lessen uit de praktijk

 

Les 1   Leren is belangrijk – doen evenzo

Tik, tik, tik. Regendruppels raken het raam met dezelfde regelmaat als de pennen waarmee de leerlingen antwoorden op het proefwerkblad schrijven. De hoofden gebogen, een enkeling kauwend op het schrijfgerei. Astrid is klaar en staart naar buiten. Het voetbalveld in de verte ligt er verlaten bij. Een modderpoel.

Tik tik tik. Hagelstenen komen krachtig neer. De kou zorgt ervoor dat het spekglad is, ook fietsen door de polder of over de IJsselmeerdijk is geen pretje. Het voetbalveld, onbruikbaar, is omgetoverd tot ijsbaan. Vertier voor de jeugd. Veel geduld om te leren heeft Astrid niet. Zij is liever bezig. De stof die op de middelbare school erin gestampt moet worden is belangrijk, natuurlijk, maar iets met die kennis doen even zo goed.

En zo werkt zij als vijftienjarige in de buurtsuper van haar woonplaats Oosthuizen. Eerst op de groenten-afdeling, later werd dat vleeswaren en kaas. Hier moet het dus al begonnen zijn.

 

Les 2   Je moet er zelf op af

De plaats waar zij haar jeugd doorbracht zegt ook iets over Astrid. Van origine zijn het West-Friezen daar in het Noord-Hollandse Oosthuizen, nu deel van de gemeente Edam-Volendam. Het IJsselmeer aan de ene kant en de ingepolderde weilanden en akkers aan de andere zijde. West-Friesland was gedurende de elfde tot het einde van de dertiende eeuw in conflict met de Friese (later Hollandse) graven. Deze West-Friese oorlogen eindigden met de definitieve overgave van de West-Friezen in 1297. Maar de vrijheidszin bleef fier overeind. Nuchtere types, harde werkers, niet zo uitbundig. Friezen dus.

Je moet ergens zelf op af want het wordt je niet gebracht. Dat ervoer Astrid ook toen bleek dat zij niet de opleiding van haar keuze kon volgen, het CIOS. Te jong volgens de toelatingscriteria. Best jammer, want zo liep Nederland een prima sportleraar mis. Een concreet plan B lag niet op tafel en zo kwam zij ‘in het vak’ terecht.

 

Les 3   Tegenvallers horen erbij

Een gedwarsboomde route, wat doe je dan? Sportdocent worden, op een later moment toch weer aanmelden? Die optie bleef open staan en onderwijl ging het leven voort. Het vriendje was slager van beroep. Astrid ging werken bij de slagerij-afdeling van een supermarkt, in  Volendam ditmaal. Vervolgens bij keurslagerij Jan Beets in Monnickendam. Het vriendje werd levensgezel en het stel vestigde zich in Blokker. Astrid ging daar aan de slag bij keurslager Jan Bakker, wiens zaak later overgenomen zou worden door Jos Smal. Aardig detail: via deze zelfde Jos worden de achterhammen geleverd aan Kwaliteitsslagerij Astrid Drenthe. Het blijft een kleine wereld.

 

Les 4   Toeval is lang tevoren voorbereid

Even een stap terug, naar die keurslager in Monnickendam. De eigenaresse had een voorliefde voor het maken van overheerlijke hapjes en prachtige buffetten. Astrid hielp graag mee. Ontdekte hoe leuk zij dit vond en hoe makkelijk het haar af ging om ervoor te zorgen dat er iets bijzonders op die lange tafels kwam te staan. Het zou later weer terugkeren; toeval is immers iets dat lang tevoren al werd voorbereid.

Nog een paar andere slagerijen waren het werkterrein van Astrid in deze eerste jaren, tot zij de overstap maakte naar een ander deel van de keten. Als vertegenwoordigster van Komex (vleeswaren groothandel) bezocht zij de slagerijen en leerde zo weer een nieuwe kant van het vak. Partner Wim was onderwijl in de weer zijn nieuwe slagerij van de grond te krijgen. Hulp was nodig en Astrid sprong bij.

 

Les 5   Vrije tijd is schaars

Gewoond werd er boven de zaak, makkelijk want dichtbij, maar het betekende ook dat men altijd beschikbaar kon zijn. Lange dagen, korte nachten. De slagerij specialiseerde zich ook in buffetten, barbecue, hapjes, broodjes en alles voor feesten en partijen. In de wijde omtrek kon geleverd worden. Zakelijk werd het wel een succes. Het privéleven kwam er minder goed vanaf. Een les die voor immer in het achterhoofd zou blijven hangen. Want juist omdat vrije tijd een schaars goed is, moet die zo worden besteed dat je er iets aan hebt.

Na een paar omzwervingen stapte Astrid weer in het vak, opnieuw als vertegenwoordigster. Nu van Agterberg Vleeswaren. Zij toerde door Noord-Holland, bezocht de collega’s in Zuid-Holland. Deze jaren zijn misschien wel de meest bepalende geweest voor wat later zou volgen. Want als vertegenwoordiger leer je wat de klanten, de slagerijen in dit geval, belangrijk vinden. En waarom. Je ziet waar het fout gaat. Je maakt mee wie het goed doen en wie niet. Je ontwikkelt een neus voor gezonde bedrijfsvoering. En tenslotte, het belangrijkste: kwaliteit krijgt inhoud. Wat begint als een moeilijk te omschrijven besef van iets dat goed is, vormt zich aan de hand van criteria. Niets vaags dus.

ijspret-in-Holland-Hendrick-Avercamp-1610 

Les 6   Met goed personeel kun je lachen

Alles loopt op rolletjes. En dan komt er weer iets nieuws. Een klant heeft een probleem, of zij misschien hulp kan bieden? Astrid zegt ja en zo krijgt de Kingsalmarkt in Amstelveen weer een echte slagerij. Er wordt begonnen met het personeelsbestand dat er bij aantreden is: een slager voor halve dagen en een winkeldame. De boekhouding laat zien dat meer personeel niet verantwoord is. En toch is dat wat er gebeurt, de slagerij ontpopt zich in korte tijd van kwijnend zorgenkind tot bloeiend bedrijf. Astrid zwaait de scepter, weet goed personeel te vinden en maakt er een succes van. Geschikt personeel aantrekken is overigens moeilijker dan de buitenstaander zou denken. Vakbekwaamheid, ervaring en klantvriendelijkheid zijn de criteria waarop Astrid kiest. En blijkbaar nog iets: er moet gelachen kunnen worden tijdens het werk. Het is namelijk een zwaar vak, korte werkdagen zijn er niet bij. Een team moet dus goed functioneren, een onverbeterlijke zeurpiet kan echt iets verprutsen. Men moet het leuk vinden met elkaar te werken en er iets van te maken. In de winkel van Astrid geldt dat hard werken en veel lachen goed samengaan.

 

Les 7   Kwaliteit kost heel veel tijd

Het tijdperk Slagerij Kingsalmarkt startte op 9 oktober 2006. Als ‘winkel in de winkel’ vulden de slagerij en de Kingsalmarkt elkaar goed aan. ‘De Kings’, zoals deze luxe supermarkt en delicatessenzaak al jaren werd genoemd, stond al generaties bekend als dé plek voor uitstekende waar. Nu Astrid het stokje had overgenomen, stond het bieden van kwaliteit als vanzelfsprekend in de agenda. En zo kwam alles bij elkaar. De werkzame jaren in diverse slagerijen. De ervaring opgedaan als vertegenwoordiger. De optelsom van kennis, praktijkervaring en een uitstekend contact met klanten. Dit alles werd aaneen gesmeed tot het aanbod dat Slagerij Kingsalmarkt groot maakte.

Samengevat komt het hierop neer, deze omschrijving van kwaliteit zoals Astrid die hanteert. Het vlees komt van dieren die een goed leven hebben gehad, bijna altijd uit streken en delen van het land waar het rustig is. Nauwelijks luchtvervuiling en minder verkeer. Meer groene weiden en echt bos. De dieren zijn net zo rustig als dat land en zijn bezig met dat ene – dier te zijn. Vervolgens wordt dat vlees verkocht door mensen die hun vak verstaan, er verstand van hebben en dus ook kunnen uitleggen wat de beste bereidingswijze is. Hoe het product het meest tot zijn recht komt. De presentatie hoort er ook bij, een mooie en goed ingerichte toonbank ziet er uitnodigend uit en weerspiegelt opnieuw die kwaliteit. Kwaliteit ook bij de vers bereide maaltijden, alle receptuur gaat uit van een hoge standaard. Het zijn vaak unieke recepten die pas na veel uitproberen de toets der kritiek kunnen doorstaan.

 

Les 8   Voeten op de grond, hoofd uit de wolken

Bijna 10 jaar stond Astrid als eigenaar aan het roer van Slagerij Kingsalmarkt. Nu staat zij trots in haar nieuwe zaak, Kwaliteitsslagerij Astrid Drenthe. Ook op de Rembrandtweg, in het pand waar voorheen de schoenenzaak Warmer junior was gevestigd. Dat 2016 een turbulent jaar is geweest, moge duidelijk zijn. Allereerst het besluit om zelfstandig voort te gaan, dat neem je niet zomaar. Daarna de perikelen die schijnbaar bij een verbouwing horen, variërend van de nieuwe voorpui die later dan voorzien werd geplaatst, verpakkingsmateriaal dat in verkeerde kleuren werd aangeleverd tot het wachten op de wateraansluiting. Hectische weken en lange werkdagen zijn het geweest maar op dinsdagavond 5 juli 2016 kon de nieuwe winkel feestelijk worden geopend. Dankzij een goed draaiend team. En de drijfveer, de wil om alles te laten slagen. Niet hopen op een wonder maar nuchter doorgaan, wetende waarvoor je het doet.

 

Les 9   Wees eerlijk

Er zijn momenten en situaties die een alarmbelletje kunnen laten afgaan. Wie in zaken zit, komt dat tegen. Soms is direct duidelijk dat iets niet pluis is. Een knevelcontract. Een te mooie voorstelling van de dingen. Iets dat al langer rommelt maar nu gaat borrelen. Er bestaat een uitspraak die het volgende zegt. Een probleem is iets dat kan worden opgelost. En als het niet kan worden opgelost, is het dus geen probleem. Hier kan men verschillend over denken, een feit is wel dat wat niet goed functioneert, aangepakt zal moeten worden. Alhoewel de factor tijd ook kan worden benut; vaak maken we ons druk over van alles en dan blijkt het zich zelf te kunnen oplossen. Alsof het niet heeft bestaan. Dat moge zo zijn, genoeg blijft over dat niet op zijn beloop kan worden gelaten. Wees eerlijk tegen jezelf en neem de passende maatregelen op tijd, is dan het beste devies.

‘Wees eerlijk’ verbindt zich ook met de kwaliteit die de ondernemer levert. Over een product dat goed is, dat de hoogste maatstaven bereikt, kan men in alle oprechtheid zeggen dat het deugt. Het handhaven van die kwaliteit is een voortdurend proces, iets waar men elke dag opnieuw mee bezig is. Met als doel de klanten het naar de zin te maken. Goed beschouwd ben je nooit klaar. Astrid in ieder geval niet. Nieuwe ideeën, frisse uitdagingen.

 

Les 10   Zorg voor een hobby

Het is een zwaar vak, veel uren maken is eerder regel dan uitzondering. Een winkel die om 07.30 uur de deuren opent, is dan dus al klaar voor de klant. Net als een bakker die ’s nachts het brood bakte (in Nederland gebeurt dat eigenlijk niet meer, in het buitenland zijn ze nog wel te vinden) heeft men in zo’n slagerij al meerdere uren werk erop zitten. Leveranciers bezorgen in alle vroegte. Maaltijden worden gekookt. De toonbank moet worden ingericht. De dag begint derhalve voor Astrid en haar personeel in alle vroegte.

Ofschoon het eigenaar zijn van een eigen zaak betekent dat je er altijd mee bezig bent, is het ook van belang om af en toe de knop om te kunnen draaien. Iets heel anders doen, de zinnen verzetten, op nieuwe ideeën komen. Het is misschien een open deur maar het werkt wel: zorg voor een hobby. Een activiteit of interesse die een ander deel van de mens aanspreekt. Waardoor tijdelijk de gedachten op iets anders zijn gericht. Wat doet Astrid? Zij danst!

Net zoals met dansen is het na het werk fijner met zijn tweeën. Zeker als die partner begrijpt hoe leuk maar ook hoe inspannend dit werk is. Astrid heeft met André haar lot uit de loterij allang gewonnen. Een man die onvoorwaardelijk achter haar staat, alle vrijheid biedt, advies kan geven als dat wordt gevraagd. Klaarstaat om bestellingen te bezorgen, naast zijn eigen werk. Dezelfde man die ervoor zorgt dat thuis alles op orde is. En kookt. Ja, echt.

Op die vrije zondagen danst André dus vrolijk met Astrid mee. Samen zwieren, rondjes draaien – het leven is een circelgang.

 

schaatsende mesen op het ijs, en brug, een molen, een schip.
Schaatsenrijden in een dorp, detail, Hendrick Avercamp, ca. 1610, collectie Rijksmuseum Amsterdam.