Wie kookt er eigenlijk nog? En dan is koken écht koken, niet een bakje in de magnetron zetten. Efficiency of gemakzucht: geen volk ter wereld besteedt zo weinig tijd aan de dagelijkse warme maaltijd als het Nederlandse. Welgeteld 18 minuten.
Een leuk kookgewoonten onderzoek
Maggi deed ter gelegenheid van het 120 jarig bestaan in 2015 onderzoek naar de kook-en eetgewoonten in Nederland, en ook naar de voedingsgewoonten in het buitenland*. Er zijn opvallende uitkomsten. De bijna heilige drie-eenheid van aardappelen, groenten en vlees komt het meest op tafel. Lees voor vlees vooral ook kip. Groenten: de spercieboon.
Leuk detail: er wordt niet alleen snel gekookt, maar ook snel gegeten. Vooral in het noorden van Nederland.
Bijna 40 procent van de maaltijden worden door mannen bereid. Ze doen langer over het koken, anders gezegd, zij nemen daar meer tijd voor. En vinden het ook leuker dan vrouwen. Misschien omdat mannen wat vaker experimenteren achter het fornuis (….zou het kunnen dat mannen vaker in het weekend koken, en dus meer tijd hebben dan, en de vrouwen de doordeweekse hap op tafel zetten…?).
Dit onderzoek ging over koken voor een gezin, voor meer personen dus. En dat is uiteraard anders dan koken voor alleen jezelf.
Koken voor één persoon, en dan leuk
Koken voor één persoon is een beetje het stiefkind in de keuken. Eigenlijk is dat wat vreemd want eenpersoons huishoudens zijn er veel. Natuurlijk, veel gerechten en zeker die welke een langere bereidingstijd vergen, maak je niet zo snel voor jezelf. Maar er is met een beetje fantasie ook snel iets lekkers en leuks op tafel te zetten.
Er zijn ‘makkelijke’ stukken vlees zoals een biefstukje, karbonaadje, hamburger, kipfilet en het oerhollandse tartaartje. Daarbij wat groenten en een goed stuk brood: klaar.
Wat niet zo vaak gedaan wordt, althans in Nederland, is waar men in de mediterrane landen graag mee goochelt. Vleeswaren, maar dan in de pan. Er is juist bij onze slagers een groot aanbod wat zich daar goed voor leent. De vele soorten ham. Evenzo vele varianten in spek. Rosbief, kip- en kalkoenfilet. En dungesneden plakken van de vleesafdeling. Fricandeau van varken of kalf, ossenhaas, biefstuk, een braadworstje, er zijn allemaal mooie gerechten mee te maken. Daarom hieronder wat suggesties voor die snelle, onverwachte eenpersoons keuken. Die het ook voor meer personen echt goed doet op tafel.
Ingrediënten om altijd in huis te hebben
De basis, afgezien van wat er aan vlees en extra groenten bij gaat komen, is meestal hetzelfde. Ingrediënten die handig zijn om altijd in huis te hebben, zodat er op elk moment iets kan.
- Olijfolie
- Roomboter
- Sjalotten (gewone gele of rode ui kan ook, maar sjalot doet het beter)
- Verse peterselie
- Rozemarijn (liefst vers)
- Wortelen
- Rucola
- Parmigiano
- Worcestershire sauce
- Mosterd
- Verse slagroom of kookroom
1 – Pasta met wortel, spek en peterselie
Vraag de slager om 50- 100 gram ontbijtspek, of (nog lekkerder) pancetta. Een dikke plak, gesneden in heel kleine dobbelsteentjes. De gewenste hoeveelheid vlees aanpassen aan de eetlust. Fruit een kleingesneden sjalot in wat olijfolie, voeg na 1 minuut het spek toe. Na 3 minuten mogen een paar geschrapte, in mini dobbelsteentjes gesneden wortelen erbij. Laat dit alles zo’n 10 minuten smoren, af en toe roeren. Intussen een pan met water opzetten en pasta koken, en wat verse peterselie snijden. Die mag alvast bij het spek/wortel/ui mengsel. Giet de pasta af, houd een beetje kooknat achter. Meng de pasta met het spek, als het wat droog is kan er een beetje kookvocht van de pasta bij, of nog een klein scheutje olijfolie. Bestrooi met wat parmezaanse kaas.
2 – Fricandeau lapjes met rucola
Neem 50-100 gram varkens- of kalfsfricandeau. Of iets meer. Het moeten in ieder geval een paar plakken zijn, geen dunne plakjes broodbeleg.
Nu komt een keuze: roomboter of olijfolie. Het bepaalt veel, het wordt echt een ander gerecht. Bij de roomboter variant hoort wat peterselie, bij olijfolie komt de rozemarijn. En die peterselie houdt weer van wat meegebakken champignons (en eventueel een scheutje room), terwijl de rozemarijn blij wordt van parmigiano, dun geschaafd over de rucola die erbij wordt geserveerd. En een scheutje witte wijn in de pan. Veel te variëren dus.
Wat het ook wordt, die lapjes vlees gaan in de boter of in de olijfolie. Varkensvlees heeft iets langer nodig om gaar te worden dan kalfsvlees, reken voor een dun lapje varken zo’n 7-9 minuten en de kalfsvariant 4-6 minuten. Niet hard aanbraden, gewoon de boter of olijfolie heet laten worden, de lapjes in de pan, vuur temperen. Toevoegen wat erbij hoort, als het champignons zijn dan wel in heel dun gesneden plakjes. Kruiden toevoegen, peper en zout, misschien een scheutje witte wijn. Rucola gaat niet in de pan maar komt er, klein gesneden, bij op het bord.
Zo’n gerechtje is heel smakelijk met wat verse spercieboontjes of haricots verts of gekookte witlof, na het afgieten even snel door wat roomboter gehaald, daarna bestrooid met een schepje rietsuiker en even op hoog vuur gekarameliseerd.
3 – Ossenhaas of biefstuk met Worcestershire sauce
Hiervoor is nodig: 100 gram ossenhaas of goede biefstuk, liefst in dun geschaafde plakjes. Verwarm wat roomboter, voeg de plakjes vlees toe. Houd het vuur laag. Nu een scheutje Worcestershire sauce toevoegen (wie deze smaak niet kent, begint met een paar druppels), en de fijngesneden peterselie. Laat op de laagste stand wat sudderen, slechts een paar minuten. Vervolgens nog zo’n 5 minuten laten rusten.
Hier kan van alles bij. Zoete aardappel uit de oven. Pasta. Rijst is ook lekker maar vraagt om iets eroverheen, dus dan wordt het een rijstsalade. Die de dag tevoren is gemaakt, want dan is het echt lekker.
4 – Braadworstje met tomatensaus
Hoe simpel kan het zijn. Neem een lekkere braadworst, of twee, liefst varken, die zijn zo smeuïg en doen het goed met tomaat. Snijd de worst in stukken van zo’n 3 centimeter en braad aan in een scheutje olijfolie. Laat lekker bakken en snijd intussen een paar tomaten in kleine blokjes. Doe dit erbij. Wie het pittiger wil hebben, fruit een sjalot mee met de bakkende worst. Wanneer de worst gaar is mag er peterselie bij. Nog zo’n 5 minuten laten doorpruttelen. Een groene salade en een echte, goede gekookte aardappel erbij, bestrooid met wat grof zout uit de molen, en een klontje roomboter erop.
Volgende keer koken we voor meer personen. Wat niet wegneemt dat deze gerechten, in al hun eenvoud, zich ook goed lenen voor een snelle maaltijd op een doordeweekse dag.
En toch. Niet iedereen heeft niet altijd zin in dat fornuis, of écht geen tijd. Er is niets tegen die aanwinst in de keuken, de magnetron. Want daar kunnen die gerechten in die je niet zo snel maakt maar wel af en toe wilt eten. Hazenpeper. Goulash. Lasagna. Indonesische gehaktballetjes of kip in roedjak saus. Of die heerlijke bami of nasi. Bij ons is er altijd wel iets om van te watertanden. En omdat het zo lekker is, is dat gewoon de reden om dat zeker af en toe te doen.
*Onderzoek van Maggi, uitgevoerd door Motivaction, 2015. Zie persbericht: De helft van de Nederlandse maaltijden is een AGV’tje.